Kleszcze obecne są cały rok, a ich wzmożoną aktywność zaobserwować możemy od wiosny do jesieni. W okresie zimowym, gdy temperatura spada poniżej zera, czynności życiowe kleszczy spowalniają. Gdy zaczyna się ocieplać, aktywność tych pasożytów wzrasta. Jakie choroby przenoszą kleszcze i jak chronić przed nimi swojego pupila? Przedstawiamy Państwu najważniejsze informacje!
Kilka słów o kleszczach…
Kleszcz to bezskrzydły pasożyt, którego pożywieniem jest krew ludzi i zwierząt. Kleszcze wyposażone są w aparat Hallera, który wykrywa ciepło i pozwala pasożytowi bardzo precyzyjnie ustalić położenie żywiciela. Kleszcze przenoszą wiele niebezpiecznych — zarówno dla ludzi, jak i zwierząt — chorób, a w ostatnich latach w Polsce odnotowuje się znaczny wzrost tych pasożytów oraz związanych z nimi zachorowań (m.in. borelioza, babeszjoza, kleszczowe zapalenie mózgu).
Kleszcze można spotkać nie tylko na terenach leśnych i porośniętych trawą, ale również w miejskich parkach i skwerach. Pasożyty te uwielbiają ciepłe oraz wilgotne tereny i wbrew powszechnej opinii, nie spadają one z drzew, ale żyją w trawie.
Samica kleszcza może złożyć do 3000 jaj. Krew ssaków potrzebna jest im nie tylko do złożenia jaj, ale również do możliwości przeobrażenia kolejnych stadiów w cyklu rozwojowym.
Choroby odkleszczowe u zwierząt - objawy, leczenie
Kleszcz wbijający się w skórę żywiciela, wtryskuje do rany ślinę, która w swoim składzie zawiera substancje przeciwbólowe. Jeżeli pasożyt jest zakażony, a my nie zdążymy zareagować i nie usuniemy go ze skóry pupila, może dojść do rozwoju poważnej choroby u naszego zwierzaka.
Do chorób odkleszczowych u zwierząt należy przede wszystkim babeszjoza, borelioza, erlichioza, kleszczowe zapalenie mózgu i anaplazmoza.
Borelioza
Choroba bakteryjna, która wywoływana jest przez krętki Borrelia burgdorferi. Do zakażenia dochodzi, gdy zarażony kleszcze żeruje na żywicielu co najmniej 16 do 48 godzin. Borelioza może mieć przebieg ostry lub subkliniczny. Przebieg choroby uzależniony jest w dużej mierze od sprawności układu immunologicznego naszego pupila. Szczególną podatność na zachorowania zaobserwowano u berneńskich psów pasterskich.
Do objawów boreliozy należą m.in.:
- osłabienie,
- spadek apetytu,
- zapalenie stawów i kulawizna,
- gorączka,
- powiększenie węzłów chłonnych.
Konsekwencją przewlekłej boreliozy bywa też zapalenie nerek lub niepokojące objawy ze strony układu nerwowego.
Warto wiedzieć, że podstawowe badania takie jak morfologia, badanie moczu i wskaźniki stanu zapalnego nie wykażą odchyleń. Trudności diagnostyczne wynikają więc ze złożonego patomechanizmu choroby oraz dużej zmienności morfologicznej i antygenowej krętka, a także od jego zdolności do unikania odpowiedzi immunologicznej.
Babeszjoza
Babeszjozę wywołuje pierwotniak Babesia canis. Nieleczona lub nierozpoznana babeszjoza może okazać się śmiertelna dla naszego pupila. Choroba ta powoduje rozpad czerwonych krwinek oraz anemię, upośledza działanie nerek, wątroby i zaburza pracę całego organizmu.
Do objawów choroby należą:
- apatia,
- brak apetytu,
- gorączka,
- wymioty,
- biegunka,
- powiększone węzły chłonne,
- problemy z oddawaniem moczu,
- niewydolność krążeniowa i oddechowa,
- zaburzenia układu oddechowego,
- blade luz żółte błony śluzowe.
W celu rozpoznania lekarz przeprowadzi wywiad z właścicielem, zbada krew zwierzaka, wykona odpowiedni test i wdroży leczenie. Na babeszjozę niestety nie ma szczepionki, a jej przechorowanie nie daje czworonogowi trwałej odporności, dlatego niezwykle ważna jest profilaktyka i ochrona przeciw kleszczom.
W przebiegu i leczeniu choroby kluczowy jest czas. Niekiedy niezbędna może okazać się hospitalizacja.
Kleszczowe zapalenie mózgu
U psów choroba ta może mieć ostry przebieg oraz zakończyć się śmiercią. Jest ona niezwykle groźna nie tylko dla zwierząt, ale i dla ludzi. Niektóre objawy KZM przypominają objawy wścieklizny, dlatego niezbędna jest szybka i właściwa diagnoza.
Symptomy świadczące o kleszczowym zapaleniu mózgu u zwierząt to m.in.:
- drgawki,
- gorączka,
- brak apetytu,
- zmęczenie,
- zaburzenia równowagi,
- porażenie kończyn.
Leczenie polega głównie na niwelowaniu objawów choroby, dlatego bardzo ważna jest skuteczna profilaktyka i ochrona przeciwkleszczowa naszego zwierzaka.
Anaplazmoza
Źródłem choroby są bakterie prowadzące do nieodwracalnych zmian w organizmie. Choroba zazwyczaj diagnozowana jest dosyć późno, a zwierze musi przyjmować leki do końca życia.
Objawami anaplazmozy są m.in.:
- gorączka,
- brak apetytu,
- opuchnięte stawy,
- krwawienie z nosa,
- objawy neurologiczne,
- wymioty i biegunka.
W czasie postępu choroby zmniejsza się także liczba białych krwinek oraz płytek krwi (sprawdzimy to, wykonując u pupila morfologię).
Leczenie polega na antybiotykoterapii, wprowadzaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, a w skrajnych przypadkach niezbędna może okazać się także transfuzja krwi.
Erlichioza
To choroba zakaźna, która atakuje wiele narządów. Najbardziej wrażliwe na erlichiozę są owczarki niemieckie oraz wszystkie młode psy. Objawy choroby bywają mało charakterystyczne, dlatego zdarza się, że zostaje zdiagnozowana dosyć późno.
Do objawów choroby należą m.in.:
- osowiałość,
- wysoka gorączka,
- osłabienie,
- wymioty,
- zapalenia stawów,
- drgawki,
- krwawienia z błon śluzowych,
- wypływy z nosa,
- nagłe chudnięcie,
- powiększenie węzłów chłonnych.
Obserwując u swojego zwierzaka jakiekolwiek z tych objawów, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem weterynarii.
Profilaktyka
Złożoność procesów zaangażowanych w skuteczną transmisję patogenów sprawia, że zakażenie zwierzaka jest możliwe dopiero wówczas, gdy upłynie pewien czas od rozpoczęcia żerowania. Najszybciej dochodzi do transmisji wirusów (kilka godzin). Bakterie natomiast przekazywane są pod koniec doby, a pierwotniaki po około 48 godzinach.
Jeżeli zauważymy u naszego zwierzaka kleszcza, musimy niezwłocznie go usunąć. Możemy zrobić to samodzielnie lub udać się do lekarza weterynarii.
Aby usunąć pasożyta, należy chwycić do delikatnie pęsetą tuż przy samej skórze i wyciągnąć zdecydowanym ruchem obrotowym. Tak wyciągnięty kleszcz nie będzie uszkodzony, a dodatkowo zmniejszy to prawdopodobieństwo wylania się zawartości jego ciała. Następnie miejsce ukłucia trzeba zdezynfekować.
Pamiętajmy, aby chronić swoje zwierzaki przed kleszczami i chorobami, które przenoszą te pasożyty. Na rynku dostępnych jest wiele pomocnych preparatów, m.in.:
🐾 obroże,
🐾 tabletki,
🐾 krople (preparaty typu spot-on).
Wybrany preparat stosujmy regularnie i zgodnie z instrukcją lub zaleceniami lekarza. Musimy jednak pamiętać, że żaden preparat nie da 100% ochrony przed wczepieniem się pasożyta, dlatego po każdym spacerze przeglądajmy dokładnie sierść i skórę pupila. 🐶🐱
Warto wiedzieć, że stosowanie preparatów zabijających kleszcze oraz sprawne usuwanie tych już żerujących może zatrzymać transmisję chorób odkleszczowych. Stosujmy tylko sprawdzone preparaty. Naturalne specyfiki nie powinny być metodami stosowanymi w ochronie przeciwkleszczowej ze względu na ich wątpliwe działanie.